อาหารเป็นเรื่องสำคัญมาตั้งแต่แม่เริ่มตั้งครรภ์ เพราะแม่ต้องกินอาหารที่มีประโยชน์ต่อลูกน้อย ไม่เพียงเท่านั้นหลังคลอดอาหารก็ยังเป็นเรื่องสำคัญ เพราะลูกน้อยยังต้องกินนมแม่ ซึ่งผลิตมาจากสารอาหารที่แม่ทานเข้าไป นอกจากนี้แม่ยังต้องกินอาหารที่มีประโยชน์กับร่างกายของแม่เอง เพื่อให้ตัวแม่เองฟื้นตัวจากการผ่าคลอดในเวลาอันรวดเร็วอีกด้วย
สารอาหารที่แม่ผ่าคลอดต้องการ
1. น้ำ ช่วงหลังคลอดเป็นช่วงที่ร่างกายแม่ต้องผลิตน้ำนมให้ลูก กระบวนการผลิตน้ำนมนี้นอกจากใช้สารอาหารที่มีประโยชน์แล้ว ยังต้องการน้ำในปริมาณที่สูงอีกด้วย เพราะในน้ำนมแม่มีน้ำผสมเกินกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ นอกจากนี้น้ำเป็นส่วนประกอบสำคัญในเลือด ร่างกายที่มีน้ำเพียงพอจะทำให้แผลผ่าตัดได้รับสารอาหารเต็มที่ ทำให้แผลสมานตัวเร็ว
2. โปรตีน เช่น เนื้อ นม ไข่ ถั่ว หน้าที่หลักของโปรตีนคือช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ทำหน้าที่สร้างเนื้อเยื่อและผิวหนังใหม่ ทำให้แผลผ่าตัดหายเร็วขึ้น
3. อาหารที่มีวิตามินซีสูง ได้แก่ ฝั่ง ส้ม มะละกอ บร๊อคโคลี่ เป็นต้น วิตามินซีจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด เส้นเลือดฝอยแข็งแรง ลดการอักเสบ ลดการติดเชื้อ ทำให้แผลผ่าตัดติดไวและหายเร็วขึ้น
4. อาหารที่มีธาตุสังกะสี ได้แก่ ชีส นม ตับ ไข่ ถั่วเหลือง เป็นต้น สังกะสีจะช่วยให้เซลล์จับกับวิตามินได้ เป็นสารที่เสริมให้แผลหายเร็ว
5. อาหารที่มีกากใย ได้แก่ ผัก ผลไม้ อาหารพรีไบโอติกส์ แม่ตั้งครรภ์จำนวนมากมักประสบกับปัญหาท้องผูก และมีผลต่อเนื่องมาจนถึงหลังคลอด การทานอาหารที่มีกากใยจะช่วยให้แม่ถ่ายง่ายขึ้น ลดแรงเบ่ง ลดการกระทบกระเทือนกับแผลผ่าตัดได้
อาหารที่แม่ผ่าคลอดควรหลีกเลี่ยง
1. อาหารที่มีแอลกอฮอล์ เช่น เหล้า เบียร์ แอลกอฮอล์มีผลต่อการแข็งตัวของเลือด กระตุ้นให้เกิดการขับธาตุสังกะสี ลดประสิทธิภาพของยาปฏิชีวนะ และลดการดูดซึมของสารอาหารประเภทวิตามิน กรดอะมิโน และแร่ธาตุต่าง ๆ ที่จำเป็นต่อการซ่อมแซมร่างกาย การดื่มเหล้าเบียร์จึงทำให้แผลติดกันยากขึ้น เสี่ยงต่อการติดเชื้อ และหายช้า
2. อาหารไม่สุก มีสารเคมี สารพิษ และเชื้อโรคสูง ไม่ส่งผลดีกับคนปกติอยู่แล้ว ยิ่งกับคนที่เพิ่งผ่านการผ่าคลอดมา ร่างกายจะอ่อนแอและมีภูมิคุ้มกันน้อยกว่าคนปกติ หากกินอาหารไม่สุกเข้าไป หากร่างกายไม่สามารถต้านทานกับ สารเคมี สารพิษ และเชื้อโรคเหล่านั้น ก็จะทำให้เกิดความเจ็บป่วยเกิดขึ้นได้ง่าย
3. บุหรี่ ทำให้เลือดมาเลี้ยงแผลน้อยลง และยังทำลายเซลล์ที่จะมาซ่อมแซมแผล ทำให้แผลหายช้าและติดเชื้อได้
4. อาหารที่ผู้ป่วยแพ้ การแพ้อาหารนั้น จะทำให้เกิดอาการคัน หากเกิดอาการคันบริเวณแผลผ่าตัด และใช้มือไปเก่า ก็จะเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้
การหลีกเลี่ยงอาหารสำคัญพอ ๆ กับการกินอาหารที่มีประโยชน์เพื่อให้ร่างกายได้สารอาหารเหล่านั้น มาใช้ในการซ่อมแซมและฟื้นฟูแผลผ่าตัดให้หายเป็นปกติ ทั้งนี้การกินหรืองดเว้นอาหารก็ควรที่จะทำควบคู่ไปกับการดูแลแผลผ่าตัดอย่างถูกต้องด้วย โดยเฉพาะการใช้ผ้ารัดหน้าท้องหลังคลอด ที่ช่วยกระชับหุ่นกระชับหน้าท้อง และลดการกระทบกระเทือนแผลได้ หากแม่ ๆทำทุกอย่างอย่างมีวินัย ก็จะช่วยให้แม่ ๆ กลับมามีร่างกายแข็งแรง พร้อมที่จะเลี้ยงลูก และทำกิจกรรมต่าง ๆ สนุกกับลูกได้ทุกวัน